Tăng huyết áp hiện nay rất phổ biến, là một trong những nguyên nhân chính gây tử vong hoặc tàn phế trong số các bệnh lý tim mạch. Tuy nhiên, bệnh có thể được điều chỉnh nhờ chế độ dinh dưỡng và luyện tập hợp lý.

Tăng huyết áp là gì?
Tăng huyết áp là một bệnh phổ biến, đặc biệt tỷ lệ cao ở người cao tuổi, đây cũng là nguyên nhân chính gây tử vong hoặc tàn phế trong số các bệnh lý tim mạch. Bệnh thường diễn biến âm thầm nhưng hậu quả rất nặng nề, vì vậy nếu được theo dõi và điều trị đúng sẽ tránh được các biến chứng của bệnh. Ở Việt Nam, số người bị THA được điều trị đúng, đủ còn rất thấp, số người tử vong do bệnh tăng huyết áp ngày càng cao.

Định nghĩa Tăng huyết áp (THA) khi:
– Huyết áp tâm thu (HA tối đa) ≥ 140 mmHg và/hoặc

– Huyết áp tâm trương (HA tối thiểu) ≥ 90 mmHg

– Theo định nghĩa mới của ACC/AHA 2017, tăng huyết áp khi:

– Huyết áp tâm thu (HA tối đa) ≥ 130 mmHg và/hoặc

– Huyết áp tâm trương (HA tối thiểu) ≥ 80 mmHg

Yếu tố nguy cơ của tăng huyết áp
– Người mắc bệnh tiểu đường

– Người thừa cân, béo phì có rối loạn chuyển hóa mỡ máu

– Người thường xuyên sử dụng rượu bia, các chất kích thích.

– Người ít vận động

– Người có thói quen ăn mặn

Nguyên tắc dinh dưỡng trong bệnh tăng huyết áp
Nguyên tắc chung trong điều trị tăng huyết áp là phải phối hợp việc thay đổi lối sống, can thiệp dinh dưỡng, hoạt động thể lực và kiểm soát huyết áp ở mức < 140/90mmHg. Bên cạnh dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, vấn đề ăn uống và tập luyện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc điều trị bệnh và phòng ngừa biến chứng của THA.

Nhu cầu năng lượng :
– 25 – 30 Kcal/cân nặng lý tưởng/ngày

– Protein :15 – 20 %

– Lipid :15 – 20%

– Glucid : 60 – 70 % tổng năng lượng

Chế độ ăn giảm muối, giàu kali và canxi
– Người bình thường nhu cầu muối khoảng 6g/ngày. Đối với người THA ăn dưới 5g muối/ngày. Người có biến chứng suy tim < 2g /ngày. Trong đó 1g muối tương đương 1 thìa gạt sữa chua muối, tương đương 5ml (1 thìa cà phê) nước mắm hoặc 7,5ml xì dầu. Một số khảo sát gần đây cho thấy người Việt Nam có khuynh hướng ăn khá nhiều muối, gấp 3 – 4 lần so với khuyến cáo. Do đó, ngoài việc giảm lượng muối trong khi nấu nướng thì cũng cần hạn chế dùng thêm muối hoặc nước chấm ở bàn ăn. Muối thường được đề cập trong chế độ ăn hàng ngày là muối ăn sodium (natri) tồn tại trong các loại thức ăn, thức uống công nghiệp như: monosodium glutamate (mì chính), sodium citrate, sodium bicarbonate… cũng có tác hại tương tự NaCl khi dùng nhiều.

– Hạn chế những thực phẩm chứa nhiều muối như thịt muối, cá muối, dưa cà muối, giò chả, pa tê, các loại thịt hộp, bánh mặn.

– Tăng kali: 4-5g/ngày. Kali có nhiều trong chuối, đậu tương, đậu xanh, khoai lang, khoai tây, khoai sọ, cà chua, củ cải, bí ngô, rau ngót, măng tây, cà rốt, sầu riêng, sữa chua, ngao, cá, thịt bò, sữa, …

Tuân thủ chế độ ăn nhiều trái cây, rau xanh, các thực phẩm ít chất béo. Giảm ăn các loại mỡ bão hòa, mỡ toàn phần.

– Ăn tăng cường thức ăn có nhiều chất xơ trong rau quả và những loại ngũ cốc thô như: gạo lứt, gạo lật nảy mầm, các loại đậu đỗ,… có tác dụng giảm hấp thu cholesterol, làm chậm hấp thu đường và giúp hạ huyết áp.

– Hàng ngày nên uống 200-400ml sữa không đường.

– Nên ăn nhiều cá, hải sản (3-4 bữa cá/tuần) và giảm các loại thịt đỏ như thịt lợn, thịt bò; ăn giảm mỡ động vật vì chúng có hàm lượng mỡ bão hòa cao, là nguồn gốc phát sinh ra các chứng xơ vữa.

– Nên ăn chất béo có nguồn gốc thực vật, các loại dầu thực vật, dầu cá và một số hạt có chất béo như: hạt mè, hạt hướng dương, hạt hạnh nhân.

– Hạn chế những đồ ăn nhanh, thực phẩm chiên rán, mỳ tôm, gà rán, khoai tây chiên..

– Không ăn các loại phủ tạng động vật như tim gan, bầu dục, óc, mỡ động vật, bơ.

Bỏ các thói quen xấu có hại
– Có nhiều nghiên cứu chứng minh mối liên quan chặt chẽ giữa rượu bia và huyết áp. Uống nhiều rượu là yếu tố gây THA, vì vậy cần hạn chế uống rượu bia. Nam giới mỗi ngày không uống quá 2 đơn vị rượu (trong đó, 1 đơn vị rượu tương đương 30ml rượu 40 độ; tương đương khoảng 330ml bia hay 120ml rượu vang, 30 ml rượu whisky); đối với phụ nữ và người nhẹ cân, lượng rượu bia chỉ bằng ½ nam giới.

Xem đầy đủ tại https://nhathuocngocanh.com/dinh-duong-ho-tro-dieu-tri-tang-huyet-ap/